Trang

Thứ Sáu, 9 tháng 9, 2011

Lạc vào không gian ma mị của Say ngủ

       Say ngủ. Hệt như tên của nó, là một cuốn sách "đang chìm trong giấc ngủ" từ chính ngòi bút của Banana Yoshimoto. Cuốn sách cứ trôi bồng bềnh trong một không gian ma mị ảo mộng, nhưng lại đầy màu sắc chân thật và cuốn hút. Tập truyện ngắn này có 3 câu chuyện nhỏ, và tất cả những nhân vật chính của truyện đều là những cô gái dùng giấc ngủ để trốn tránh thực tại. Tuy nhiên, với tôi thì mẩu chuyện đầu tiên và cũng mang cùng tên với cuốn sách, Say ngủ, là câu chuyện ấn tượng nhất. Nó cho tôi một cảm giác kỳ lạ mà lâu rồi tôi mới cảm thấy
     Hôm đó là một ngày buồn chán. Tôi xác định trước như thế rồi. Một ca học buồn ngủ và vô nghĩa... Thôi thì mang theo 1 cuốn sách để đọc vậy. Một cuốn nhỏ gọn vừa phải thôi. Và tôi đã chọn Say ngủ, với tâm thế là, nếu nó không đủ hấp dẫn thì ít ra nó cũng sẽ ru mình một giấc ngủ nào đó... Thế nhưng trái khoáy thay, tập truyện này đã khiến tôi tỉnh như sáo suốt cả 3h đồng hồ, mà cố dõi mắt theo diễn biến câu chuyện qua từng trang sách, nhất là câu chuyện đầu tiên - Say ngủ
   Mẩu truyện chủ đề, Say ngủ, là thế giới của những con người NGỦ. Nhân vật chính Terako là một cô gái bị chứng nghiện ngủ. Cô luôn có tâm thế chìm vào giấc nồng bất cứ khi nào, bất kỳ chỗ nào có thể. Cô ngủ như quên giờ giấc, ngủ quên cả ngày tháng. Đó là một hình ảnh hoàn toàn đối lập với Terako khi mới đi làm,xông xáo và nhiệt tình. Tình trạng này xảy ra khi Terako mất đi cô bạn thân Shiori. Hay đúng hơn, tôi nghĩ sự kiện này là một giọt nước làm tràn ly, đẩy tâm lý của Terako tới giới hạn cuối cùng mà cô có thể chịu nổi, với tất cả những nỗi ưu phiền cô đang mang. Terako chọn cách lẩn tránh vào những giấc ngủ, một phương án đơn giản và ngọt ngào. Có lẽ, Terako mong là trong những cơn mộng mị ấy, cô sẽ tìm thấy sự an ủi từ Shiori, bởi Shiori ra đi bằng cách uống thuốc ngủ tự tử tại nhà riêng.... Và câu chuyện cứ thế tiếp diễn qua những không gian mờ ảo pha lẫn quá khứ và hiện tại, hư và thực qua đôi mắt của Terako.
  Thêm một vài dòng nữa, ta sẽ biết Terako đang chìm trong một mối quan hệ tình cảm với Iwanaga, là cấp trên cùng công ty với cô. Vợ anh đã sống thực vật và chìm vào hôn mê sau một tai nạn. Kể từ ấy, Iwanaga sống cô đơn và lặng lẽ chăm sóc vợ giữa sự dò xét từ những họ hàng người thân. Terako biết điều ấy, và cô vẫn chọn anh. Đó không phải là mối quan hệ trục lợi, mà đơn giản, chỉ là 2 con người đồng cảm, cô đơn và tự nhiên tiến gần đến nhau. Nhưng cũng vì thế mà Terako luôn nghĩ rằng, mối quan hệ của người gần như không có thật. Nó mỏng manh,mơ hồ, như một giấc ngủ trong cơn mệt mỏi, đến thật tất yếu, và cũng có thể dễ dàng kết thúc khi người ta choàng dậy để tiếp tục làm việc vậy. Trong lúc Terako đang mắc kẹt trong mối quan hệ chưa xác định được tương lai ấy, khi cần một lời khuyên, một chỗ dựa thì bạn thân, Shiori lại chuyển ra sống riêng bởi Shiori nhận được một công việc mới, trở thành một Kỹ nữ ngủ, người có nhiệm vụ chăm sóc khách hàng để họ có một giấc ngủ trọn vẹn ngọt ngào. Và Terako cũng không ngờ rằng công việc này đã cướp đi Shiori từ cô...
   Thế giới của Terako cứ quay cuồng với những giấc ngủ, những sự kiện "ngủ", những con người "ngủ". Và cuối cùng, cô chọn cách ngủ để giải thoát cho bản thân. Đó không hẳn là cách giải quyết, mà chỉ là cách cô cầm chừng với cuộc sống và quên dần thực tại. Cô tự thu nhỏ dần thế giới của mình lại, chỉ còn lại cô và chiếc giường. Cô như lãng ra với tất cả, thậm chí còn giao tiếp hững hờ dần với người yêu mình, với những cuộc trả lời điện thoại lơ mơ... Tôi có cảm giác như những giấc ngủ đang dần nuốt trọn lấy sức sống và sinh mệnh của Terako vậy. Ngủ giờ đã trở thành "tâm bệnh" của cô rồi. Và nếu câu chuyện cứ tiếp diễn như thế thì một cái kết đen tối sẽ là không tránh khỏi. Nhưng cuộc gặp gỡ với một người vừa lạ vừa quen, tại một nơi được gọi là ranh giới giữa sống và chết (mà tôi vẫn nghĩ vui là Mộng giới) đã vực Terako dậy. Cô dần dần "thức giấc"... Và cũng dần dần tự kéo bản thân khỏi những giấc ngủ mà vận động, mà tiếp xúc với thế giới này , để tiếp tục sống... Và có lẽ, cũng nhờ thế mà cô đã phần nào xác định rõ mối quan hệ của mình với bạn trai qua một cuộc hẹn hò ở lễ hội mùa hè...

   Say ngủ khép lại với hình ảnh những chùm pháo hoa và buổi hẹn hò. Tôi cảm thấy đó là một bước tiến với Terako và Iwanaga. Những buổi gặp gỡ của họ trước đây mang màu sắc lén lút vụng trộm, chỉ có 2 người, và cũng khá u uẩn. Nhưng hình ảnh cuối cùng, khi họ đứng bên cạnh và nắm tay nhau giữa dòng người đông như hội, dù không quá cụ thể, nhưng cũng hướng tới họ tới một mối quan hệ công khai, một cái kết mở nhưng có hậu. Terako đã tự mình đứng lên, vượt qua quá khứ đau lòng để dám dấn bước tiếp tục đi trên con đường của mình. Liệu ở đó có còn khó khăn? Chắc chắn là còn nhiều, nhưng với những gì đã trải qua thì tôi tin là Terako sẽ không trốn tránh chúng nữa

  Một chi tiết tôi rất thích trong Say ngủ, đó là nghề nghiệp đặc biệt của Shiori, kỹ nữ ngủ. Nó phản ánh phần nào một xã hội Nhật Bản nặng nề đầy áp lực đến mức con người không còn tìm được sự thanh thản từ những giấc ngủ từ chính mình mà phải nhờ đến sự giúp đỡ. Đó là mặt trái của một guồng quay công nghiệp, một cỗ máy cuốn con người ta vào và không biết nghỉ ngơi. Từ những chi tiết ma mị trong truyện, mà thế giới thực vẫn được phản ánh như thế đó
  Có một câu thoại khiến tôi khá chú ý  " À có thể là khi ta nằm cạnh một ai đó đang mệt mỏi vô cùng, ta sẽ hòa chung nhịp thở với họ và rồi hấp thụ phần nào cả khối u ám trong họ luôn". Lời giải thích cho công việc từ chính miệng của Shiori chính là lời giải thích cho nguyên nhân cái chết của cô chăng? Tôi cảm thấy vậy. Bởi cô gái này đã không đủ sức mạnh để vượt qua những mệt mỏi từ công việc mà chọn cách ngủ vĩnh viễn. Nhưng chính bản thân tôi cũng chưa thực sự ngấm câu thoại ấy, nó có nghĩa là sao? Nằm cạnh một người khó ngủ, họ sẽ mệt mỏi, trằn trọc. Và khi đó, có lẽ để tránh làm phiền nên bản thân mình mới có những hành động như thế phải không? Đó là điều tôi chưa trải nghiệm, và cũng là điều tôi không mong gì được trải nghiệm, nhưng nếu muốn "lớn lên" để vào đời thì chắc sẽ có lúc nào đó tôi sẽ trải qua điều này mà thôi :Đ

  Nói thêm một chút về Banana và Say ngủ. Những câu chuyện của Banana nhẹ như một hơi thở vậy. Ít khi có cao trào mà cứ chậm rãi, từ tốn cuốn người đọc vào những dòng văn của mình. Và, các tác phẩm của bà thường ám ảnh bởi cái chết, bởi quá khứ, bởi những con người đã khuất... Say ngủ cũng không ngoại lệ, cả 3 câu chuyện ngắn đều có những cái chết ở đó, những nỗi đau mà các nhân vật phải nếm trải và tự mình vượt qua. Hai mẩu còn lại, "Lữ khách giữa hai màn đêm" không cho tôi ấn tượng gì, và "Một trải nghiệm", ngắn nhưng khá hấp dẫn. Nhưng cả hai mẩu này đều bị cái bóng của "Say ngủ" làm mờ đi ít nhiều đối với tôi. Không phải là chúng không hay, mà do tôi chưa "cảm" được nó mà thôi. Có lẽ tôi sẽ đọc lại 2 mẩu này vào một lúc khác... Và "Say ngủ" cũng là một cuốn sách khá đáng đọc và ngẫm nghĩ, nhất là với những đọc giả của dòng văn học Nhật Bản, và đặc biệt là fan của Banana,bởi
  "Say ngủ, ma mị, diễm lệ, nhẹ nhàng mang người đọc tới một xứ sở khác, nơi ngập tràn dưỡng khí và sức sống..."

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét